หนึ่งในหัวข้อที่เจ้าของหมาควรฝึกมากที่สุด แต่หลายคนมองข้ามไป คือการฝึกให้น้องหมาคุ้นเคยกับการตรวจสุขภาพ การแปรงขน และการตัดเล็บอย่างไม่ต้องบังคับ เพราะทั้งหมดนี้คือกิจวัตรที่น้องจะต้องเผชิญตลอดชีวิต

เหตุผลที่มาเขียนหัวข้อนี้ ก็เพราะผมเคยเห็นหลายคลิปที่แนะนำให้จับน้องหมา โดยเฉพาะสายพันธุ์เล็ก ๆ ขึงไว้บนตัก หรือบังคับให้ทำตาม ซึ่งเป็นสิ่งที่ทำให้น้องหมารู้สึกไม่ปลอดภัยและต่อต้าน

แต่ในความเป็นจริง เราสามารถฝึกให้น้องยอมรับกิจกรรมเหล่านี้ได้โดยไม่ต้องบังคับเลย ขอแค่เราตั้งใจและใช้เวลาฝึกอย่างต่อเนื่อง ผมได้เรียนรู้วิธีนี้จากคอร์ส Recallers Program ของ Susan Garrett และใช้ฝึกกับ “มอมแมม” จนได้ผลดีมาก

เริ่มจากท่าที่เรียกว่า “นอนตะแคง”

นี่คือท่าที่เป็นพื้นฐานสำคัญ เพราะเมื่อน้องหมาอยู่ในท่านี้ ร่างกายจะอยู่ในภาวะผ่อนคลาย และเราสามารถตรวจร่างกาย แปรงขน หรือแม้แต่ตัดเล็บได้อย่างปลอดภัย

ขั้นตอนฝึก:

  • รอจังหวะที่น้องนอนตะแคงเอง แล้วให้รางวัลทันที
  • เริ่มใส่ cue (เช่น คำว่า “พัก”) ขณะน้องอยู่ในท่านี้ และให้รางวัลอีกครั้ง
  • ทำซ้ำจนเขาเริ่มเข้าใจว่าคำนี้หมายถึงให้เขานอนตะแคงอย่างสงบ

ทำให้น้องคุ้นเคยกับอุปกรณ์

เริ่มต้นจากการหยิบอุปกรณ์มาให้ดู

  • หวี, ตะไบเล็บ, ที่ตัดเล็บ – แค่หยิบมาให้น้องเห็น แล้วให้รางวัลเลย
  • อย่าเพิ่งเปิดเครื่อง (ถ้าเป็นเครื่องตะไบเล็บไฟฟ้า) ให้คุ้นกับรูปลักษณ์และกลิ่นก่อน

หลังจากน้องคุ้นแล้ว ค่อยเพิ่มเสียง

  • เปิดเครื่องห่าง ๆ ให้น้องได้ยินเสียง แล้วให้รางวัล
  • ทำบ่อย ๆ จนเสียงนั้นกลายเป็นเรื่องปกติ

เริ่มสัมผัสร่างกาย

ในระหว่างที่น้องนอนตะแคง

  • เริ่มจากลูบตัวเบา ๆ
  • จับขาแต่ละข้าง ยกขึ้นเบา ๆ แต่ให้หัวของน้องยังสัมผัสพื้นอยู่ตลอดเวลา เพื่อให้เขารู้สึกมั่นคง
  • ทุกครั้งที่น้องอยู่ในท่าได้โดยไม่ดิ้น ให้รางวัลทันที

ใช้เวลาในการฝึก

อย่าเร่งรีบ ให้เวลาอย่างน้อย 2 สัปดาห์ในการฝึกทุกวัน วันละไม่กี่นาที ก็เพียงพอที่จะสร้างความคุ้นเคย

เคล็ดลับ:
บางครั้งเราสามารถใช้เส้นสปาเก็ตตี้มาตัดหรือขูดกับตะไบเพื่อให้เกิดเสียงใกล้เคียงกับการตัดเล็บจริง ให้น้องหมาได้ยินจนคุ้นเคย เป็นการลดความตื่นกลัวของเสียงก่อนจะลงมือจริง

การฝึกแบบนี้ไม่ใช่เรื่องยาก แต่ต้องใช้ใจที่นิ่งและความสม่ำเสมอ ถ้าเราทำให้น้องรู้สึกปลอดภัยและมั่นใจได้ เขาจะยินยอมให้เราดูแลเขาได้ทุกส่วนโดยไม่ต้องบังคับเลย

ลองเริ่มฝึกวันนี้ แล้วจะเห็นความเปลี่ยนแปลงเล็ก ๆ ที่ยิ่งใหญ่ในความสัมพันธ์ระหว่างเรากับน้องหมา